حلال چیست ؟

حلال های شیمیایی چیست؟

حلال  به ماده ای اطلاق می شود که قابلیت حل کردن یک ماده دیگر را در خود دارد.

حلال های شیمیایی عموما در دمای محیط مایع هستند اما به صورت جامد (حلال های یونی) یا گاز(کربن دی اکسید) نیز وجود دارند. حل کردن یک ماده در یک ترکیب دیگر می تواند با هدف های متفاوتی صورت گیرد، تنظیم ویسکوزیته، تغییر در خواص دمایی، زدودن یک ماده از روی یک سطح خاص، استخراج یک ماده و… از جمله کارکردهای یک Solvent می تواند باشد.

نوع حلال باید بر اساس نوع حل شونده و هدفی که از این کار داریم انتخاب شود، انتخاب حل کننده قطبی برای یک ماده غیر قطبی کاری اشتباه است و اگر قصد داریم که محلول حاصل را در یک واکنش شرکت بدهیم باید به اثرات و واکنش های انجام شده توسط خود حلال نیز توجه داشته باشیم. در ادامه به دسته بندی حلال ها و انواع آنها خواهیم پرداخت.

تقسیم بندی حلال ها:

حلال ها به دو گروه اصلی تقسیم می شوند:

حلال های قطبی و غیر قطبی (Polar & non-polar solvents)

مولکول قطبی به مولکولی گفته می شود که در ساختار خود دارای دو مرکز یا قسمت با بارهای متفاوت (مثبت و منفی) باشند. ترکیبات قطبی قابلیت حل کردن سایر ترکیبات قطبی را در خود دارند. مولکول های خیلی متقارن (همانند بنزن) و هیدروکربن های آلیفاتیک (مانند بنزن) به عنوان مواد غیر قطبی شناخته می شوند. دی متیل سولفوکسید،کتون ها، استرها و الکل ها به عنوان مواد قطبی شناخته می شوند.

حلالیت:

از مهمترین ویژگی حلال ها که در تاثیر آنها بر سلامتی قابل توجه است. (نفوذ به پوست)

منظور از حلالیت قابلیت حل کردن چربی هاست.

در واقع قدرت یک حلال به عنوان یک ماده بیهوش کننده یا

عامل چربی زا به حلالیت در چربی آن بستگی دارد.

قابلیت انفجار و اشتعال:

قابلیت اکثر حلال ها به حدی است که می توان از آن به عنوان سوخت استفاده کرد.  البته برخی حلال ها نظیر هیدروکربن های هالوژنه غیرقابل اشتعال هستند و به عنوان خاموش کننده در کپسول های اطفاء حریق بکار می روند.

انجمن بین المللی جلوگیری از آتش سوزی درجه اشتعال برای این مواد را با کدهای صفر(بی خطر) تا چهار(بسیار خطرناک) بیان نموده است.

قابلیت تبخیر یا فراریت:

فراریت عبارتست از تمایل یک مایع به بخار شدن یا تشکیل گاز